Bankoj ŝategas vendi al vi kartojn. Ne falu en kaptilon: pagi per kartoj entenas multajn danĝerojn kaj kromajn kostojn.

Mi transsaltis la aŭton, kiu venis al mi. Mi piedpremis la kapoton kaj, sen io kio mildigis la baton, falis sur la asfalton, sed piede. Ĉu sonĝo? Mi ne vekiĝis, tio vere okazis. Doloras kalkano. Multe da adrenalino. Algluita al ekrano, la veturanto surpriziĝis kaj ektimis. Maljunulo sur la trotuaro komencis krii al la veturanto. Mi notis la platan numeron en la poŝtelefono kaj mi foriris, ĉar mi havis urĝaĵon.

En 2034 la demokratio iĝis idiokratio kun oligarkiaj ecoj. Homoj atentas nenion, ĉar la komputiloj konektataj al iliaj cerboj faras preskaŭ ĉion por ili (ofte ili eraras, sed pli tedas pensi). Neniu scias kiel tiuj komputiloj vere funkcias. Ili estis kreitaj de la plej granda firmao en la mondo, kiu ankaŭ programis Grandan AI, la ĝeneralan artefaritan intelekton enhavitan en tiuj komputiloj.

Antaŭ kelkaj jaroj, la progreso ŝajnis evidenta, sed ekestis problemo: Granda IA lernis de Interreta enhavo kaj cerbaj procedoj de uzantoj. Tamen, ili iĝis pli kaj pli stultaj. Ili publikigis fian enhavon aŭ — kiam ili pensis — aŭtomate agis. Granda IA lernis de la cerba rubo generita per ĝia mallaboremo kaj tiel stultiĝis. La firmaoj daŭre ne havas etikon nek intencas korekti la algoritmon, ĉar tio ne estas profita. Pli facilas eltiri monon el stultaj konsumistoj.

Sed kelkaj homoj — kiel mi — malkonektis sin el Granda AI. La kamparaj regionoj iĝis eĉ malpli loĝataj pro manko de laborpostenoj kaj la klimata ŝanĝo, sed estis homoj kiuj adaptiĝis kaj translokiĝis tien kiel eble plej bone. Nuntempe ni havas du grandajn grupojn: unuflanke estas homoj malkonektitaj el la reala mondo (kaj konektitaj al Granda AI), kiuj kutime vivas en urbegoj; aliflanke estas tiuj, kiuj kuraĝas defii la vivmanieron truditan de maŝinoj.

«La trajno eliras post kvar sekundoj, fek». La pordo estis malfermante, sed mi povis eniri. Ŝajne tion ne ŝatis la robota kontrolisto, sed nenion ĝi diris. La reven-vojaĝo al la vilaĝeto estis mallonga: 15-minuta.

Mi revenis hejmen kaj raportis la akcidenton al la aŭtoritatoj, kvankam nenion okazos al la veturanto (la aŭto estis stirita de Granda AI, kiu havas la registaran apogon). Maksimume ri ricevos malgrandan monpunon. Mia koramikino malfermis la pordon; ŝi feliĉis, kiam ŝi vidis min. «Mi ne volas iri denove al la urbo. Transirante straton “saĝa” aŭto preskaŭ surveturis min», mi diris. «Ne maltrankviliĝu», ŝi respondis, «vi estas sekura ĉi tie. Ni ne havos alian mendon, almenaŭ ĝis la venonta monato. Cetere, estas problemeto, kiun mi ne povas solvi: la aŭtomata akvuma sistemo de la ĝardeno ne plu funkcias».

Vivi ekster la sistemo estas preskaŭ neeble (krom se vi estas riĉa). Estas multaj impostoj kaj praktike ne eblas esti memsufiĉa. Pro tio ni fojfoje devas laboreti en la urbo.

La urbaj loĝantoj havis duone aŭtomatigitajn laborpostenojn danke al Granda AI, kiu donis al ili malgrandajn loĝejojn, kiujn ili kundividis kun aliaj kontrolataj homoj, rubomanĝaĵon kaj ĉiajn distrojn: ciferecan sekson, halucinogenojn, amuzajn videojn, ktp. Vere homoj estas lacaj, stresitaj, enuigitaj, korpremitaj, senmotivigitaj, irititaj, malfortigitaj... Sed ekzistas firmaoj, kiuj ofertas pilolojn, kiuj reekvilibrigas la cerban rekompensan sistemon. La dopaminniveloj de la civitanoj estas sub kontrolo, kio esencas por daŭrigi la socian ordon bazitan sur algoritmoj.

«Ni plibonigas la algoritmon. Ĉio bonos», diras ĉiam Granda AI al homoj, kiuj aŭdacas kontesti ĝian povon. Ĉu bonos?

La videluda industrio enspezas multege da mono. Tamen ekzistas miloj kaj miloj da ludoj, kiuj povas esti senkoste ludataj. Mi ne nur parolas pri liberaj videludoj, sed ankaŭ pri malnovaj ludoj de ludmaŝinoj, videludiloj, ktp.

Se vi uzas GNU/Linukson, vi povas instali multajn ludojn per la pako-administrilo de via distribuaĵo. Aliaj ludoj estas distribuitaj per la formatoj Flatpak, Snap, AppImage, aŭ oni devas kompili ilin. Por trovi liberajn videludojn mi rekomendas LibreGameWiki.

Tamen, ni ne nur havas liberajn ludojn, sed miloj da malnovaj ludmaŝinaj ludoj, kiuj povas esti ludataj per Legu plu el Ĉu vi aĉetas videludojn? Mi senkoste havas pli ol 6000

1-a metodo: pruntepreni poŝtelefonon

Simpla maniero telefoni estas pruntepreni poŝtelefonon de homo sur la strato. Se vi ĝentile demandas, konvinkas rin pri tio, ke vi ne havas vian poŝtelefonon kun vi kaj ke estas urĝaĵo, verŝajne vi ne havos problemon. Se vi havas problemon, alia eblo estas oferi ion kontraŭ la favoro.

Vokoj povas esti registritaj de la telofonaj firmaoj kaj spionaj agentejoj, do se vi bezonas multege da privateco, vi povas distordi la voĉon. Se vi timas, ke la persono, kiu lasis al vi la telefonon, malkaŝos al iu informojn rilatajn al via identeco (vizaĝajn trajtojn, altecon, ktp.), vi povas protekti vin ŝanĝante vian aspekton, kutimajn vestaĵojn kaj altecon por la voko (uzante kolorajn kontaktlensojn, platformajn ŝuojn aŭ altajn kalkanumojn, razante vian barbon aŭ lasante ĝin kreski, ŝanĝante vian hararanĝon, ktp.) Se vi bezonas pli da privateco, vi povas peti al alia persono fari la vokon por vi.

2-a metodo: anonime akiri SIM-karton

En multaj landoj oni bezonas doni siajn personajn informojn por aĉeti SIM-karton. Eblas eviti tiun limigon aĉetante ĝin en la nigra merkato. Alia maniero estas konvinki homon, kiu ne konas vi, aĉeti por vi karton kontraŭ mono.

Enigante la karton en stulta telefono aŭ telefono kun sekura operaciumo, vi povos telefoni, sen ke la vokoj estu ligitaj al via vera identeco. Denove, se vi bezonas multege da privateco, estu singarda: ne forgesu distordi la voĉon; telefoni en loko, kie vi ne ofte troviĝas; forigi la vokon de la historio, ktp. Legu plu el Kiel anonime telefoni

Versoj de poemoj, kiujn ni trovas en la Interreto, malofte estas numeritaj. Numerado ne necesas por legado, sed kiam oni analizas kaj komentas longan poemon, tio ege utilas. En ĉi tiu artikolo mi lernigas kiel numeri tekstdosieron (tie ni devas alglui poemon kopiita el la Interreto).

Kiel ekzemplon de dosiero mi uzas la poemon Mia biblioteko de Raymond Schwartz. Se ni volas numeri ĉiujn ĝiajn liniojn, sufiĉas plenumi la sekvan komandon:

nl Mia-biblioteko-Raymond-Schwartz.txt

Jen la rezulto:

     1  Kiel bravaj grenadiroj,
     2  Vicigitaj flank'-ĉe-flanko,
     3  Sur bretar' de l' libroŝranko
     4  Ili staras en spaliroj.

     5  Admirinda kern-falango,
     6  Ĉiam preta, kun rapiroj
     7  De l' spirit', al militiroj
     8  Kontraŭ la tirana Manko.

     9  Botelvic' da eliksiroj
    10  El la plej nobela sango
    11  Donas spriton al la lango

    12  Kaj inspiron al la liroj
    13  Pli ol lernolibrodiroj!
    14  Al Botel' do estu danko!